Toplu davalar ve idam cezaları

From B-Ob8ungen
Jump to navigation Jump to search
Languages Text in: 

English Deutsch Türkçe

Kısmen 12 Eylül 1980 askeri darbesi öncesi (örneğin Kürdistan İşçi Partisi PKK'ye yönelik operasyonlar 1979 yılında yoğunlaştı), ama çoğunlukla darbe sonrasında legal ve illegal örgütlerin (militan) kadrolarına yönelik yoğun gözaltı, işkence ve serbest bırakılmayanlar için askeri cezaevlerinde askeri mahkemelerde yargılanma günler yaşandı. İnsan Hakları Derneği (İHD) darbeden sonra 650.000 kişinin siyasi nedenlerle gözaltına alınıp işkenceli sorgudan geçtiklerini tahmin ediyor.

Almanya'da alternatif Türkiye yardımı (ath) isimli bir kuruluş Nisan 1981 ile Eylül 1985 arasında iki haftada bir infodienst isimli bir dökumantasyon yayınlayıp, konulara göre özel raporlar da hazırladı. Ekim 1982'de Sonderinfo 2: Massenprozesse in der Türkei başlığı ile çıkan raporda hangi örgüte karşı nerede kaş sanıklı dava yürütüldüğünü tespit etmeye çalıştı. Haziran 1986'da idam cezası verilen davaları sıralıyarak kimlerin idam edilme tehlikesinin yüksek olduğunu ortaya koymaya çalışan bir rapor daha yayınlandı.

İlk rakamlar

23 Eylül 1985 tarihli türkei-infodienst şu rakamlar mevcuttu:

  • (27'si siyasi olmak üzere) 50 insan idam edildi
  • Sıkıyönetim ilan edilmesinden sonra (Aralık 1978) 549 kez idam cezası verildi
  • 12.09.1980 tarihinden bu tarafa 6270 kez idam cezası istendi
  • Sonderinfo 2 (Ekim 1982) toplam şu rakamlar içeriyordu: 20.705 sanıktan 3.790u için idam cezası istendi.

Olası hatalar

Aktarılan bilgiler gazetelerden toplanıp nadiren başka kaynaklarla karşılaştırılmıştır. Olası hatalar şunlar:

  • Gazeteler örgüt ve sanık isimleri yanlış yazmış olabilir (ath de hata yapmış olabilir).
  • Tarihler gazete tarihlerine göre verilmiş. Kararlar ondan (enaz bir gün) önce verilmiş olması lazım. Bazı kararlar için tarihi hiç yok. Böyle bir durumda bir önceki ve bir sonraki haber arasında bir tarih konulmuştur.
  • Birçok davada yargılan sanık sayısı verilmemiş. Bu rakam başka kaynaktan elde etmek mümkün olmayan durumlarda sadece idam ve hapis cezası alan kişilerin sayısı toplam olarak verilmiştir.
  • Bazı haberlerde örgüt ismi eksik. Bu tür davalarda tek ya da iki kişi idam cezası almışsa hu haber dahil edilmedi. Buluncak-Giresun grubuna bölücü denmiş, ancak yargılanan örgütün Devrici Yol olması büyük bir olasılık, çünkü bur örgütün orada bir birimi varmış.
  • İdam cezası alan kişiler arasında dört kişinin ismi çift çıkıyor. Aynı isimli iki kişinin olması zayıf bir olasılık. Belki ilk verilen idam kararı Askeri Yargıtay'dan dönmüş ve başka davalarla birlieştirilen yeni bir davada sanık tekrar yargılanmış. Belki de aynı sanık için birden fazla dava açılmış.

Örgütlerin kısaltılması

Wikipedia'nın Türkçesi'nde (Vikipedi) komünist partileri listesi var. Çizelgede kullanılan kısaltmalar (T=Türkiye) için kullanılmış:

İsim Türkçe/Kırmanç Deutsch English
Acil THKP/C Acilciler Stoßtrupp "Raiders"
DHB Devrimci Halkın Birliği Rev. Volksunion Rev. People's Union
DHY Devrimci Halkın Yolu Rev. Weg des Volkes Rev. Path of the People
DS Devrimci Sol Rev. Linke Rev. Left
DY Devrimci Yol Rev. Weg Rev. Path
HDÖ Halkın Devrimci Öncüleri Rev. Avantgarde des V. P.'s Rev. Avantgarde
HK Halkın Kurtuluşu Befreiung des Volkes People's Liberation
HY Halkın Yolu Weg des Volkes People's Path
KAWA KAWA mythologischer Held mythologic hero
Kivilcim Kıvılcım Funke Spark
KSD Kurtuluş Sosyalist Dergi Befreiung Liberation
KUK Kürdistan Ulusal Kurtuluşları Nat. Befreiung Kurdistan Nat. Liberation Kurdistan
MHP Milliyetçi Hareket Partisi Partei der Nat. Bewegung Nat. Movement Party
MLSPB ML Silahlı Propaganda Birliği ML Bew. Propagandaeinheit ML Armed Propaganda Unit
Partizan Partizan Partisan Partizan
PKK Partiya Karkerên Kurdistan Arbeiterpartei Kurdistan Kurdish Workers' Party
Rizgari Rizgari Befreiung Liberation
TDY Türkiye Devrimin Yolu Rev. Weg der Türkei Rev. Path of Turkey
Tekosin Tekosin Revolution Revolution
THKO Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu Volksbefreiungsarmee der T. People's Liberation Army of T.
THKP/C T. Halk Kurtuluş Partisi /Cephe Volksbefreiungspartei/Front People's Liberation Party/Front
TIKB Türkiye İhtilalcı Kom. Birliği Rev.-kom. Union von T. Rev-comm. Union of Turkey
TIKKO T. İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu Arbeiter-Bauern Befr.armee Workers-peasants lib.army
TKEP T. Komünist Emek Partisi Kom. Arbeiterpartei der T. Comm. Labour Party of T.
TKP T. Komünist Partisi Kommunistische Partei Communist Party
TKP/ML T. Komünist Partisi/ML Kommunistische Partei/ML Communist Party/ML
Ülkücü Ülkü Ocakları Idealistenverein Idealist Association

Tablolar

İki tablo var

  1. Tıklamakla düzenlenebilen toplu davalar listesi (1986 sonrası için ek bilgi)
  2. İdam cezasına çarptırılan insanların isimlerini içeren tıklamakla düzenlenebilen bir tablo
  3. Sanık ve ıdam cezaları toplu olarak verilen tablo aşağıdaki gibidir
Örgüt Sanık İdam cezası
Acil 129 12
DHB 426 10
DHY 58 2
DS 1646 199
DY 6277 225
HDÖ 147 14
HK 655 9
KAWA 515 5
Kivilcim 17 4
KSD 451 21
KUK 280 3
MHP 1147 39
MLSPB 448 7
PKK 3259 142
Rizgari 202 0
TDY 11 1
Tekosin 11 2
THKO 23 2
THKP/C 289 18
TIKB 187 6
TKEP 160 5
TKP 572 0
TKP/ML 498 35
Ülkücü 506 30
17914 791

Sadece idam cezaları verilen davalar gözönüne alındığı için sanık toplam sayısı Ekim 1982'ten düşük. Salt bundan hareketle listelerde büyük eksiklikler olduğu tahmin edilebilir.

Başka seçenekler:

Retrieved from "http://ob.nubati.net/w/index.php?title=Toplu_davalar_ve_idam_cezaları&oldid=2951"