Kullanma kılavuzu
1992 ile 1998 yılları arasında özel bir gazete arşivi tuttum. 30 klasörden oluşan arşivimden kendime lazım olabilecek haberleri tarayıcıdan geçirip fotograflardan oluşan bir elektronik arşiv oluşturdum.
Tiny Web Gallery
Arşiv için küçük web galerisi isimli bir skript TWG (TinyWebGallery) kullandım. Arşivimi görmek için bu linki tıklayın (ayrı bir pencerede açılması için sağ fareyi tuşlayın). Üst çubukta dil seçimi bayrakla yapılabilir (Almanca, İngilizce ile Türkçe mevcut). Yorum bırakmak, başlık değiştirmek gibi işlemler şu anda sadece yönetici (admin) olarak ben yapabilirim.
İşlemler
Galeri içerisinde gezmek basit olsa gerek. Her albümde bulunan resimler tıklamakla orta boyutta görünür. Tekrar tıklamakla ekranların büyüklüğüne göre asıl boyutta görünür. Orijinal boyutta tekrar tıklandığında ister yazıcıya verilir ister bilgisayara indirilebilir.
Bir resim ön izleme durumunda iken altında başlık görünür. Üst çubukta ileri-geri gitmek mümkün olduğu gibi slayt gösterisi de seçilebilir. Alt tarafta ise albümde bulunan diğer resimler arasında fare ile hızlı ya da yavaş bir şekilde gezilebilir ve başka bir resim seçilebilir.
Uzun haberler
Bazı haberler (örneğin bir gazetenin tam sayfasını kaplayan haberler) küçültmeden tek resim halinde göstermek mümkün değil. Bu durumda ben sol üstten başlayıp, sağ üstten devam ettikten sonra alt tarafı gene önce sol tarafı ve sonra sağ tarafı tarayıp albüme ekledim.
Görünen sayfa
taradıktan sonra böyle görünür mesela
Tarama yaparken maalesef birkaç satır ya da baş veya sonunda birkaç harf eksik çıkmış olabilir. Bazen haberler eğik yapıştırıldığından eğik görünür (özür dilerim).
Arama
Kullanılan başlık ve eklenen taglere göre aranabilir, fakat bu sadece ön izlemeden önce yapılabilir. Bir albüm açıldıktan sonra arama sadece bu albüm içinde yapılabilir. Arşivimde nelerin olduğunu metin olarak görmek isteyenler için bir word-belgesi hazırladım. Onu buradan indirmek veya açmak mümkün.
Tarihe göre
Tarihe göre arama çok gerekli değil. Resimler (haberler) zaten tarihe göre 6 aylık bölümler halinde albümlere konulmuş. Bunu yaparken önce yıl, sonra, sonra gün ve akabinde kaynak kullandım. Ocak 1993 tarihli bir haber demek 9301 ile başlar. 1993 yılının ilk 6 aylık haberler bir klasörde, yani 9301 ile 9306 tarihlerinde çıkan haberler burada.
Yerleşim isimleri
Olayların yerlerini belirtmek için ilçe düzeyine kadar indim. Ancak hiçbirinde Türkçe özel harf kullanmadım. Arama yaparken Şırnak yerine örneğin Sirnak yazmak gerekir.
Kategoriler
Taglerde kullandığım kategoriler Londra'da bulunan af örgütünün merkezindeki kategorilerden kaynaklanıyor. Türkiye için ben birkaç ek kategori gelştirmiştim. Örneğin Kürt meselesi için ben sadece S20 (ethnic groups/minorities) kullanmadım S25 (restrictive measures/uygulanan baskılar), S26 (armed clashes/çatışmalar) ile S27 (international links/uluslararası ilişkiler) eklemiştim.
Örneğin köy boşaltmaları S25 ile bulmak mümkün. Bundan başka F51 (Resettlement/yeniden yerleşme) ya da M44 (deportation in the country/kendi ülkesinde yerinden edinme) de olabilir. En çok kullandığım kategoriler şunlar:
- C10 AI publicitiy, yani af örgütü hk. haber (araştırma yaptığımda mesela)
- F13 DHKP/C, MLKP, MKP, TIKKO gibi illegal örgütler
- F14 IHD, TIHV, Mazlum Der gibi insan hakları örgütleri
- F15 milis gibi hareket edenler; bende korucular, Hizbullah
- F16 gerilla derken PKK akla gelir
- E40 ordu ve JITEM mesela
- E50 polis ve MİT
- G21 MSP askeri, emniyet, polis demek, yani bu kurumlara yapılan uluslararası yardım
- M44 Ülkeden kovulanlar
- N20 ışkence (pek az olay, TİHV raporlarında var çünkü)
- N50 EJE, yargısız ya da siyasi cinayet
- N60 gözaltında ölüm (işkence sonucu)
- N70 "kaybolanlar"
- P10 cezaevi koşulları
- R32 siyasetçiler
- R43 gazeteciler
- R53 öğretmenler
- S12 vicdani ret
Kaynaklar
Kaynaklar dosya isimlerinden belli olur. Gazete veya dergileri şöyle kısalttım mesela:
az Azadi; ch veya cuha Cumhuriyet Hafta, ya da cum Cumhuriyet; ev Evrensel; emek Emek; hur Hürriyet; fr Frankfurter Runschau; og Özgür Gündem; ou Özgür Ülke; roj Roj; ron Ronahi; taz Die Tageszeitung; yp Yeni Politika; yu Yeni Ülke; zeit Die Zeit.
Örneğin 931214og Özgür Gündem'de 14.12.1993 tarihinde yayınlanmış bir haber demek.