Info-Turk'te yaşam hakkı ile ilgili kaynaklar
Info-Türk, Avrupa'da 38 yıldır Türkiye üzerine iki dilde yayın yapan bir kuruluştur. İnfo-Türk Türkiye'de yüzyılın üçte birini aşan bir süredir uygulanan baskılar ve buna karşı verilen demokratik mücadeleler konusunda gerçek bir kronolojik kaynak oluşturuyor.
Tarihsel olarak, Info-Türk, kurucuları Doğan Özgüden ve Inci Tuğsavul'un daha önce yönettiği iki girişimin devamıdır:
- İlk olarak Istanbul'da kurdukları Ant Yayınevi 1967'den 1971'e kadar bir sosyalist dergi ve 50'den fazla kitap yayınlamıştır.
- ANT Dergisi'nin 1971 darbesinden sonra askeri cunta tarafından kapatılması üzerine, kurucularımız Avrupa'da faaliyetini Info-Türk'ün kuruluşuna kadar sürdüren Türkiye Demokratik Direniş Hareketi'ni organize etmişlerdir.
Info-Türk Bülteni Kasım 1976'dan Ocak 1998'e kadar sadece basılı olarak yayınlanmıştır. Şubat 1998'den Ekim 2001'e kadar ise aynı zamanda elektronik olarak yayınlanmıştır. Kasım 2001'den beri ise Info-Türk sadece elektronik olarak yayınlanıyor: http://www.info-turk.be
Bu bültenden aşağıda dökümü yapılan ayrıntılar sayı 47 (Eylül 1980) ve sonrasını kapsıyor. Alıntılar İngilizce dilinde çıkarılan bültenlerden alındığına göre konulan linkler de İngilizce bültenlere gider. Gazeteler CUM = Cumhuriyet, HÜR = Hürriyet, MİL = Milliyet, TER = Tercüman ve TDN = Turkish Daily News olarak kısaltılmıştır
1980 yılında çıkan bültenler
Sayı 47 (Eylül 1980) indir-aç
- 16.08.1980-11.09.1980 tarihleri arasında 460 siyasi cinayet işlendi
- Demirel zamanında 2.241 cinayet işlendi
- 1975-12.09.1980 tarihleri arasında toplam 5.355 siyasi cinayet işlendi
Sayı 48 (Ekim 1980) indir-aç
Gözaltında ölümler konusunda şu bilgiler var:
- HÜR 12.11.80: Bekir Bağ Mamak'ta intihar etti
- HÜR 24.09.1980: ismi belirsiz biri 5'inci kattan atladı (Rafet Demir olabilir)
- MİL 08.10.80: Komiser Davut Haskırış Zeynel Abidin Ceylan'ı iskence ile öldürmekle suçlanıyor
- CUM 03.10.1980: av. Ahmet Veziroğlu Bursa Emniyeti'nde 5'inci kattan atlamış
- CUM 18.10.80: Ankara'da Hasan Asker Özmen'i işkence ile öldürmekle Enver Göktürk suçlanıyor
- HÜR 12.11.80 İlhan Erdost öldürüldü
- HÜR 12.11.80 Ankara'da İbrahim Eski isimli bir kişinin şüpheli ölümü
12 Eylül öncesi işkence ile öldürülenler arasında şunlar var:
Yaşar Gündoğdu Ankara 18.04.1980 Mehmet Ali Karasoy Malatya 15.06.1980 Faruk Tuna Istanbul 08.08.1980 Hüseyin Karakaş Ankara 25.12.1979 adli tıp, kafasında künt travma Oruç Korkmaz Kars 09.01.1980 Remzi Yalvaç Diyarbakır 01.02.1980 2 Mart 1980 tarihli Demokrat gazetesi Recai Ünal Adana 01.03.1980 21 Mart 1980 tarihli Demokrat gazetesi Aslan Badem Urfa 01.04.1980 30 Nisan 1980 tarihli Demokrat gazetesi Recep Estik İstanbul 12.04.1980 babasının dilekçesi Osman Mehmet Önsoy İstanbul 22.05.1980 Mehmet Kılıçgavur Karaman 02.06.1980
Sayı 49 (Kasım 1980) indir-aç
İdam edilenler:
- Necdet Adalı, Mustafa Pehlivanoğlu 9 Ekim 1980 Ankara
- Serdar Soyergin 27 Ekim Adana
Sayı 50 (Aralık 1980) indir-aç
- İlhan Erdost'un öldürülmesi çok ayrıntılı anlatılıyor
- Milliyet gazetesinde 7 ile 10 Aralık 1980 tarihleri arasında Emin Çölasan imzasıyla Mamak Askeri Cezaevi hakkında yayınlanan bir dizi
1981 yılında çıkan bültenler
Sayı 51 (Ocak 1981) indir-aç
- Avrupa Konseyi 5 ile 8 Ocak 1981 tarihleri arasında Türkiye'ye heyet gönderiyor
- DİSK üyelerine işkence
Sayı 54 (Nisan 1981) indir-aç
İşkence sonucu kabul edilen 15 ölüm şunlar: İlhan Erdost, Ahmet Feyzioğlu, Ahmet Karlangaç, Rafet Demir, Zeynel Abidin Ceylan, Şadan Gaztesci, Hasan Özmen, Bekir Bağ, İbrahim Ekşi, Mehmet Baydaş, Ercan Koca, Ali İnan, Mehmet Cizreli, Ali Altıok, Sırrı Çopur
1981 yılında işkencede ölenler ise
- M. Ali Kılıç Ankara 12.02.81
- Osman Taştekin Kayseri 14.03.81
- Abdullah Paksoylu Adıyaman 16.03.81
- Şahin Satılmış Dokuyucu Ankara 18.03.81
Af örgütüne göre ellerinde 12 Eylül'den beri ölen 20 kişinin ismi var
Sayı 55 (Mayıs 1981) indir-aç
- 11 Nisan 1981 tarihinde Avrupa Parlamentosu cuntayı eleştirdi
Sayı 56 (Haziran 1981) indir-aç
- 8 kişi idam edildi
- 1500 kişi için idam isteniyor (1.200 sol, 300 sağ)
- DİSK davasında 52 idam isteniyor
Af örgütünden Anne Burley Avrupa Konseyi'ne rapor sundu:
- darbeden sonra işkence sonucu ölen 22 kişi hakkında örgüt bilgi istedi
Sayı 57-58 (Temmuz-Ağustos 1981) indir-aç
- Uluslararası Hukukçular Komisyonu Nisan 1981'de Avrupa Konseyi'ne rapor sundu
Sayı 59 (Eylül 1981) indir-aç
- 10 Nisan 1981 tarihinde yapılan bir açıklamaya göre 12 Eylül'den beri 122.609 kişi gözaltına alınmış, bunlardan 1.469 cezalandırılmış, 20.678 kişi tutuklu bulunmaktadır.
- 15 Ağustos 1981 tarihinde yapılan bir açıklamaya göre 404 militan öldürülmüş.
- 8 kişi idam edildi
- 28 idam kararı askeri yargıtayda onay bekliyor
- 2700 kişi için idam istendi[1] Örgütlere göre dağılım ise şöyle:
Dev- Yol 562 Dev-Sol 199 PKK 385 THKP/C 350 TDKP 110 TKP/ML 90 TİKB 17 KSD 41 KAWA 49 SGB 2 İşçinin Sesi 18 Rizgari 13 Tekoşin 11 TKEP 3 sağ örgütler 445
20 kişi işkence sonucu ölmüş (isimler var)
Kürt bölgelerinde çatışmada ölenler
18.09.1980 5 kişi Siverek 18.08.1980 7 kişi Urfa 26.09.1980 5 kişi Mardin 13.10.1980 12 kişi Hakkari
Sayı 60 (Ekim 1981) indir-aç
Ölü bulunan ve ele geçenler:
- İbrahim Tamer Cirit Adana TER: 17.09.1981
- Kemal Boztepe sağ "ölü ele geçmiş" (TDN 23.09.1981)
- Recep Sarıaslan Malatya sol "senatör Hilmi Soydan'ı öldürdüğü için gıyabında ölüm cezasında çarptırılmıştı MİL 26.09.1981
Sayı 61 (Kasım 1981) indir-aç
- 5 Ekim 1981 tarihinde Avrupa Konseyi Türkiye hakkında 757 Nolu kararını kabul etti
- Af örgütünün bir raporuna göre 62 kişi gözaltında ve cezaevlerinde öldü.
- 3 Ekim 1981 tarihinde yapılan bir açıklamaya göre bir yılda: 533 kişi öldü, 719 kişi yaralandı
- MİL 22.10.1981: Artvin'de Alaattin Demir isimli militan öldürüldü.
Sayı 62 (Aralık 1981) indir-aç
- MIL 03.11.1981: 10 kişi idam edildi, 16 idam kararı onaylanmış, 65 idam kararı onay bekliyor
- MIL 08.11.1981: Uşak'ta Fadime Canlı adlı militan gözaltına alındıktan sonra 5'inci kattan atmakla suçlanan komiser yardımcısı Ömer Karagöz 3 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
- CUM 17.11.1981: Bursa cezaevinde kendini asmak suretiyle intihar eden İsmail Esen (20) ölü bulundu.
1982 yılında çıkan bültenler
Sayı 63 (Ocak 1982) indir-aç İşkence sonucu ölümler
- Metin Sertbulut, İzmir, Eylül 1981 Dev-Yol üyesi
- Ataman İnce, İstabul, 10 Kasım 1981 tarihinde ailesine haber verildi
- Nurettin ..., İstanbul, Dev Kurtuluş militanı
Sayı 64 (Şubat 1982) indir-aç
- Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği tarafından kabul edilen kararlar
- 100,000 tutuklu ve hükümlü arasında 30,000'i askeri mahkemelerde yargılanmakta
Sayı 65 (Mart 1982) indir-aç
- FIDEH'e göre 12 Eylül 1980 ile 24 Ocak 1982 arasında 170,985 kişi gözaltına alındı (81,634 Kürt bölgelerinde)
- Financial Times'de Mamak Asker Cezaevi ile ilgili haber
Sayı 66 (Nisan 1982) indir-aç
- 13 Mart 1982: Seyit Konuk, İbrahim Etem Coşkun, Necati Vardar (TKEP) Ankara'da idam edildiler
- 26 Mart 1982: Sağ görüşlü Fikri Arıkan Ankara'da idam edildi
- 4289 kez idam cezası talep edildi
Sayı 67 (Mayıs 1982) indir-aç
Sayı 68 (Haziran 1982) indir-aç
- 1 Mayıs 1982: Sağ görüşlü Cengiz Baktemur Elazığ'da idam edildi
Sayı 69/70 (Temmuz/Ağustos 1982) indir-aç
- 13 Haziran 1982: Sehabettin Ovalı Sinop'ta idam edildi (adli)
- 18 Haziran 1982: Adnan Kavaklı Ankara'da idam edildi (adli)
- 3 Haziran 1982: İstanbul'da bir Dev-Sol militanı sokakta öldürüldü
- 25 Haziran 1982: Kahramanmaraş'ta üç TKP/ML militanı öldürüldü
Sayı 71 (Eylül 1982) indir-aç
- İki yıllık bilanço
Sayı 72 (Ekim 1982) indir-aç
- Anayasa taslağına yapılan değişiklikler
Sayı 73 (Kasım 1982) indir-aç
- Toplam 4932 kez idam cezası talep edildi
Sayı 74 (Ocak 1982) indir-aç
- DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk'ün savunması
1983 yılında çıkan bültenler
Sayı 75 (Ocak 1983) indir-aç
- Avrupa Konseyi 28 Ocak 1983 tarihli karar, Steiner tarafından kaleme alınan memorandum
- 30 ile 31 Aralık 192: Muzaffer Öner, Fevzi Uyguntrük, Kazım Ergün Amasya, Afyon ve Akşehir'de idam edildiler
Sayı 76 (Şubat 1983) indir-aç
- 5475 kez idam cezaı talep edildi
- 8 Ekim 1982: Ömer Zafer Müctebaoğlu (Dev-Yol) cezaevinde gördüğü işkenceler yüzünden hastanede öldü
Sayı 77 (Mart 1983) indir-aç
- Genelkurmay tarafından yapılan açıklamaya göre sıkıyönetim ilanından beri 60,065 dosya asker savcılıklara intikal etmiş, 40,573 dosya hakkında dava açılmış, 14,065 dosya için ceza ve 19.104 dosya için beraat kararı verilmiş
- 110 kişi idam cezasında çarptırılmış, 23 idam kararı infaz edilmiş
- Şubat ayında 6 kişi idam edildi
- Talep edilen idam cezası sayısı 5525'e yükseldi
Sayı 78 (Nisan 1983) indir-aç
- Mart ayında iki kişi idam edildi.
- Ermeni papazı Hayko Manuel Aldemir İstanbul Askeri Mahkemesi tarafından "yurt dışında Türkiye aleyhine propaganda yapmaktan" ötürü 14 yıl hapis cezasına çarptırıldı
Sayı 79 (Mayıs 1983) indir-aç
- Sendikalar kanunu
Sayı 80 (Haziran 1983) indir-aç
- 27 Mayıs 1983: Abdülaziz Kılıç idam edildi (adli), infaz edilen idam karar sayısı toplam 35
- Mayıs ayında Dev-Savaş örgütüne karşı düzenlenen operasyonda Bahtiyar Bölükbaşı vurularak öldürüldü, beş kisi sağ yakalandı
- TÖB-DER yöneticisi Abdullah Gülbudak Cumhuriyet gazetesine göre Ankara'da cezaevinde doğal ölüme kurban gitmiş, ancak arkadaşları gardiyan ve sağ görüşlü tutuklular tarafından dövülerek öldürüldüğünü söylediler
Sayı 81/82 (Temmuz/Ağustos 1983) indir-aç
- 4 Temmuz 1983 tarihinden itibaren 2,500 tutuklu ve hükümlü İstanbul ve başka illerde açlık grevine girdiler, Ağustos ortasında açlık grevinde olanların sayısı 6 bine yaklaştı
- Info-Türk tarafından yapılan araştırmaya göre
- 641 sivil cezaevinden 78,886 tutuklu ve hükümlü kalmakta
- askeri cezaevlerinde 21.046 kişi tutulmakta
- askeri savcılıklarca 62.639 dosya açıldı, bunlardan 43.618 askeri mahkemelere intikal etti
- askeri mahkemelere 43.618 dava intikal etti, bunlardan 15.127 mahkumiyet, 11.350 beraat kararları ile sonuçlandı
- Tablo: askeri cezaevlerinde kalanlar (siyasi görüşlere göre)
Görüş Gözaltı Tutuklu Hükümlü Toplam Sağ 27 1.162 1.158 2.347 Sol 207 6.974 4.208 11.386 Bölücü 88 3.968 158 4.214 Belirsiz 112 1.328 1.659 3.099 Toplam 431 13.432 7.183 21.046
- 6 Haziran 1983: Sağ görüşlü Selçuk Duracık ve Halil Esendağ idam edildiler
Sayı 83 (Eylül 1983) indir-aç
- 12 Eylül 1983 tarihine kadar talep edilen idam kararı sayısı 6.353
Sayı 84 (Ekim 1983) indir-aç
- 18 Ağustos 1983: Metin Arslan, İstanbul "dur" ihtarına uymadığı için vuruldu
Sayı 85 (Kasım 1983) indir-aç
- 6 Kasım 1983 seçim sonuçları
Sayı 86 (Aralık 1983) indir-aç
- 6 Aralık 1983: Avrupa İnsan Hakları Komisyonu 5 ülke tarafından Türkiye aleyhine açtıkları başvuruyu kabul edilir buldu
1984 yılında çıkan bültenler
Sayı 87 (Ocak 1984) indir-aç
- 30 Ocak 1984: Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi'nde kritik bir toplantı
Sayı 88 (Şubat 1984) indir-aç
- 4 Ocak 1984: Gökalp Çiftçioğlu (Dev-Yol), İstanbul'da vuruldu, 35 Dev-Yol üyesi gözaltına alındı
- 19 Ocak 1984: İsmail Cüneyt (TİKB), İstanbul'da vuruldu, 10 üyesi gözaltına alındı
Sayı 89 (Mart 1984) indir-aç
- Bazı illerde sıkıyönetim yerine olağanüstü hal ilan edildi
- 15 Şubat 1984: Ali Hüseyin Avcı (Dev-Sol) Elazığ-Çemişgezek ilçesinde vuruldu
Sayı 90 (Nisan 1984) indir-aç
- Avrupa Konseyi'nde düzenlenen hiring: Anne Burley konuştu
Sayı 91 (Mayıs 1984) indir-aç
- 9 Mayıs 1984: Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Türk delegasyonu kabul etti
Sayı 92 (Haziran 1984) indir-aç
- 15 Haziran 1984: Abdullah Meral (Dev-Sol) açlık grevi sonucunda öldü
- 17 Haziran 1984: M. Fatih Okutulmuş (TIKB) açlık grevi sonucunda öldü
Sayı 93/94 (Temmuz/Ağustos 1984) indir-aç
- ÇDG: 12 Mart 1980 ile 12 Mart 1984 arasında Türkiye'de basın özgürlüğü
- Haydar Başbağ (TİKB) ile Hasan Telci (Dev-Sol) açlık grevi sonucunda öldü
Sayı 95 (Eylül 1984) indir-aç
- Darbede ABD rolü (Milliyet gazetesinde yer alan bir seri)
- 12 Eylül'de beri sorgulanmak üzere 178.565 kişi gözaltına alındı
Sayı 96 (Ekim 1984) indir-aç
- Sınır ötesi "güneş operasyonu", daha önce Mayıs 1983'te sınır ötesi operasyon yapıldı
Sayı 97 (Kasım 1984) indir-aç
Sayı 98 (Aralık 1984) indir-aç
- Türkiye Silahlı Kuvvetleri (TSK) personel ve silahları
1985 yılında çıkan bültenler
Sayı 99 (Ocak 1985) indir-aç
- 21 Kasım 1984: Elazığ'da güvenlik güçlerinin pususuna düşen 4 TKP/ML üyesinden biri vurularak öldürüldü
- 21 Aralık 1984: Bölücülerle çatışan bir astsubay ile iki er öldürüldü
Sayı 100 (Şubat 1985) indir-aç
Sayı 101 (Mart 1985) indir-aç
- 21 Eylül 1984 tarihli Milliyet gazetesine göre
- 12 Eylül 1980 tarihinden beri 178.565 kişi gözaltına alındı; bunlardan 65.505 kişi tutuklandı, diğerler kimseye haber verilmeden 45 veya 90 gün gözaltında tutulduktan sonra yargılanmak üzere serbest bırakıldı
- Askeri mahkemelerde 326 kişi idam cezasına çarptırıldı; bu kararlardan 25'i infaz edildi
- Eylük 1984 ile 31 Mart 1985 tarihleri arasında 109 kişi daha idam cezasına çarptırıldı
- Askeri Yargıtay tarafından onaylanan 108 idam kararı TBMM'de beklemektedir.
- 10 Şubat 1985: Şirvan ilçesinde 3 militan öldürüldü
- 16 Şubat 1985: Malatya'da 1 militan ile 1 polis memuru öldürüldü
- 6 Mart 1985: Mardin-Midyat ilçesinde bir subay ile 1 militan öldürüldü
- 12 Mart 1985: Siirt-Sason ilçesinde 8 militan öldürüldü; aynı olayda bir subay, bir er ve bir sivil öldürüldü
- 28 Mart 1985: Mardin-Dargeçit ilçesinde 1 militan öldürüldü, bir başkası sağ yakalandı
Sayı 102 (Nisan 1985) indir-aç
- Avrupa Konseyi'nde yapılan tartışma ve Türkiye hakkında alınan karar
Sayı 103 (Mayıs 1985) indir-aç
- 4 Nisan 1985: Siirt-Şırnak ilçesinde bir Kürt militan öldürüldü
- 6 Nisan 1985: Şırnak'ta karakola düzenlenen saldırıda bir subay, bir polis memuru ve üç devlet memuru öldürüldü
- 18 Nisan 1985: Bingöl-Genç ilçesinde bir Kürt militan öldürüldü
- 30 Nisan 1985: Bingöl-Karlıova ilçesinde 2 Kürt militan öldürüldü
Sayı 104 (Haziran 1985) indir-aç
- Ağustos 1984'ten bu yana 150 kişi çatışmalarda öldü
- Özal 400-500 kadar teröristin yarısı yakalandı derken, CUM (3 Mayıs) 2 subay, 7 çavuş, 19 er, 13 sivil ile 12 militan öldürüldü diyor; HÜR (14 Mayıs) 1.800 militandan bahsederken, bunlardan 56'sı öldürüldü ve 569'u yakalandı der. Onlar tarafından öldürülenlere ilişkin 5 subay, 17 çavuş, 30 er ve 2 polis memuru diyor.
- CUM (27 Mayıs) 705 bölücü yakalandı diyor, bunlardan 115'i silahlı eylemlere katılmış; 44 sivil ile 62 Kürt militan hayatını kaybetti
- 4 Mayıs 1985: Bitlis-Mutki ilçesinde 5 asker öldürüldü
- 5 Mayıs 1985: Siirt'te iki Kürt militan öldürüldü
- 11 Mayıs 1985: Siirt-Eruh ilçesinde 3 asker ile 4 militan çatışmada öldü
- 15 Mayıs 1985: Tunceli'de iki militan öldürüldü
- 19 Mayıs 1985: Mardin-Silopi ilçesinde bir militan öldürüldü, bir gün sonra bir asker öldürüldü
- 23 Mayıs 1985: Urfa'da 5 militan ile bir polis memuru ile bir sivil öldürüldü
- 31 Mayıs 1985: Mardin-İdil ilçesinde bir militan öldürüldü
Sayı 105-106 (Temmuz-Ağustos 1985) indir-aç
- Almanya'da yayınlanan Türkiye Postası isimli gazeteye göre Kazım Çakır (23) 27 Temmuz 1985 tarihinde işkence sonucu öldüğünü belirtti. Resmi açıklama ise ülser hastalığı yüzünde vefat etmiş.
- CUM (30 Temmuz 1985) 471 kişi idam cezasında çarptırıldı, bunlardan 59'u mecliste onay bekliyor.
- İran onayı ile sınır ötesi operasyon
- 7 Haziran 1985: Siirt'te bir yüzbaşı, bir astsubay ile bir er öldürüldü
- 19 Haziran 1985: Hakkari-Yüksekova ilçesinde bir askeri araca düzenlenen saldırıda bir subay ile üç asker öldürüldü
- Türk basını ise şunlar ileri sürdü
- 2 Temmuz 1985: Siirt'te 3, Mardin'de 1 militan öldürüldü
- 3 Temmuz 1985: Bitlis-Hizan ilçesinde 3 militan ile 1 er çatışmada öldü
- 5 Temmuz 1985: Tunceli-Hozat ilçesinde 3 Kürt militan öldürüldü
- 6 Temmuz 1985: Vat-Çatak ilçesinde 1 militan ile Hakkari-Uludere ilçesinde 1 militan öldürüldü
- 17 Temmuz 1985: Siirt'te iki militan öldürüldü
- 18 Temmuz 1985: Bitlis-Mutki ilçesinde 5 militan öldürüldü
- 20 Temmuz 1985: Hakkari-Yüksekova ilçesinde 3 militan öldürüldü, 1 militan elinde bomba patlaması sonucu hayatını kaybetti
- 24 Temmuz 1985: Hakkari-Şemdinli ilçesinde 3 militan öldürüldü
- 26 Temmuz 1985: Siirt-Eruh ilçesinde biri kadın olmak üzere 3 militan öldürüldü
- 31 Temmuz 1985: Siirt-Şırnak ilçesinde bir militan öldürüldü
- Genel Kurmay tarafından 16 Ağustos 1985 tarihinde yapılan bir açıklamaya göre 1 yılda 216 kişi öldürüldü (97 militan, 56 asker/polis ve 63 sivil)
Sayı 107 (Eylül 1985) indir-aç
- 9 Eylül 1985 tarihinde dur ihtarına uymayan bir kişi Ankara'da vuruldu
- 11 Eylül 1985 tarihine kadar geçerli olan pişmanlık yasasından faydalanmak için 330 kişi başvuruda bulunmuş (Adalet Bakanı Necati Eldem'e göre)
- 3 Ağustos 1985: Siirt-Sason ilçesinde bir subay ile 5 asker öldürüldü
- 03.08.1985 tarihinde Kars ili, Karahasanlı köyünde ihbarcı olan bir köylü öldürüldü
- 07.08.1985 tarihinde Bingöl-Genç ilçesinde bir militan öldürüldü
- 26.08.1985 tarihinde Siirt-Şırnak ilçesinde iki asker öldürüldü
- 11.09.1985 tarihinde Van-Çatak ilçesinde iki militan öldürüldü, 1 asker de hayatını kaybetti
- HRK tarafından yapılan açıklama ise: 402 asker, polis, korucu ve üst düzey sorumlu kişi öldürüldü. Bundan başka ihbarcı olan 46 kişi cezalandırıldı dendi.
Sayı 108 (Ekim 1985) indir-aç
- Avrupa Parlamentosu tarafından alınan karar
- 13.09.1985 tarihinde İstanbul'da bir TKP/ML militanı öldürüldü, 20'sı yakalandı
- 18.09.1985 tarihinde Siirt-Şırnak ilçesinde iki militan öldürüldü, 25.09.1985 tarihinde iki militan daha öldürüldü, 13.10.1985 tarihinde ise 1 asker öldürüldü
- 17.10.1985 tarihinde Bitlis-Mutki ilçesinde düzenlenen bir saldırıda militanlar iki kişi öldürdü
- 23.10.1985 tarihinde Mardin-Kızıltepe ilçesinde bir militan öldürüldü
- 27.10.1985 tarihinde Hakkari-Çukurca'da bulunan bir jandarma karakoluna düzenlenen saldırıda militanlar 9 asker öldürdü
- 23.10.1985 tarihinde Dev-Yol sanığı Kenan Özcan kendini asmak suretiyle intihar ettiği açıklandı. İdam cezası talebi ile yargılanan kişi arkadaşlarının iddiasına göre tecrit koşullarından ötürü intihar etmiş olabileceğini belirttiler.
Sayı 109 (Kasım 1985) indir-aç
- 1980 öncesi ve sonrası siyasi partiler
Sayı 110 (Aralık 1985) indir-aç
- 5 ülkenin AİHM başvurusu hakkında varılan dostane çözüm
- 15.08.1984 ile 31.12.1985 arasına 279 kişi öldü (118 militan, 74 asker/polis ve 77 sivil)
- 07.11.1985 tarihinde Şemdinli'de iki Kürt ile iki asker öldü
- 18.11.1985 tarihinde Tunceli'de iki Kürt öldürüldü
- 21.11.1985 tarihinde Hakkari'de iki Kürt ile bir asker ve Tunceli'de bir Kürt öldürüldü
- 08.12.1985 tarihinde üç Kürt, bir polis memuru ve bir jandarma askeri öldürüldü
1986 yılında çıkan bültenler
Sayı 111 (Ocak 1986) indir-aç
- Nokta dergisinde yer alan işkence öykü ve çizgileri
- Uluslararası af örgütü işkence raporu
- 02.02.1986: Recep Tuna (23) Sağmalcılar Cezaevinde ölü bulundu
- 08.02.1986: Diyarbakır'da devam eden bir davada savcı 32 kişi cezaevinde öldüğünü doğruladı
- 31.07.1985: Bingöl-Genç ilçesinde öğretmen Sıddık Bilgin öldürüldü
- tarihsiz: Tunceli-Hozat ilçesinde Mahmut Şirin Karaağaç (24) 45 günlük işkenceden sonra öldürüldü
- tarihsiz: Maraş-Pazarcık ilçesinde Hasan ...kan, Ali Çetiner, Hüseyin Engizek, Ali Ovayolu, Fidan Yıldırım ve Ali Taşyurdu gözaltına alındıktan sonra "kayboldu".
Sayı 112 (Şubat 1986) indir-aç
- DİSK davasıyla ilgili bilgiler
Sayı 113 (Mart 1986) indir-aç
- İsviçre ve İngiltere'nin Türkiye ile ilişkileri
- 13 Mart 1986 tarihinden itibaren 5 ilde sıkıyönetim devam ediyor ve 14 ile olağanüstü hal geçerli
- 06.02.1986: Mardin'de bir Kürt militan öldürüldü
- 26.02.1986: Elazığ'da bir asker öldürüldü
- 19.03.1986: Adıyaman'da 4 jandarma öldürüldü
- 22.03.1986: Tunceli'de bir Kürt militan öldürüldü
- 23.03.1986: Siirt'te bir kadın ve iki oğlu öldürüldü, yetkililer PKK yaptı diyor
- 24.03.1986: Siirt-Eruh'ta 3 jandarma ile 5 korucu öldürüldü
- 26.03.1986: Mardin-Midyat'ta 3 asker öldürüldü
- 28.03.1986: Hakkari'de bir jandarma öldürüldü
- 30.03.1986: Elazığ'da üç Kürt militan öldürüldü
- 31.03.1986: Diyarbakır-Dicle'de bir jandarma öldürüldü
- Askeri yetkililere göre Newroz sırasında 16 asker, 6 korucu, bir kadın, 11 çocuk ile 12 Kürt militan öldü
- CUM 03.03.1986: Gazetecilere verilen cezalar
Sayı 114 (Nisan 1986) indir-aç
- Avrupa Konseyi tarafından Türkiye hakkında verilen karar
- Avrupa Kürdistan Komitesi: Newroz öncesinde Siirt-Eruh Ormanlı köyüne bomba yağdırıldı, 5 ile 11 yaş arasında 7 çocuk haytaını kaybetti; 24.03.1986 tarihinde Ağrı dağına düşürülen bomba yüzünden 4 çocuk öldü
- 10.04.1986: Siirt-Eruh'ta bir subay öldürüldü
- 12.04.1986: Beytüşşebap'ta bir militan ile bir subay, Çukurca'da iki Kürt militan öldürüldü
- 17.04.1986: Siirt-Hakkari'de 4 militan öldürüldü
- 18.04.1986: Siirt-Şırnak'ta bir militan öldürüldü
- 19.04.1986: Siirt-Eruh'ta bir korucu öldürüldü
- 27.04.1986: Siirt-Şırnak'ta bir militan bomba patlaması soncu öldü
- 29.04.1986: Tunceli'de bir militan öldürüldü
- 22.04.1986: Haydar Yağmur Bayrampaşa Cezaevinde öldü, resmi iddia "tutuklular arasında kavga", arkadaşları gardiyanlar öldürdü diyor
- Genel Kurmay tarafından yapılan bir açıklamaya göre 5,5 yılda (28 Şubat 1986'ya kadar) 1.014 kişi öldürüldü dendi.
Sayı 115 (Mayıs 1986) indir-aç
- Belçika'da ve Türkiye'de kökten dincilik (genel olarak yurt dışında), Bozkurtlar ve CRI
Sayı 116 (Haziran 1986) indir-aç
- Türkiye'de siyasi partilerin sınavı
- 03.05.1986: Hakkari ve Tunceli'de iki militan öldürüldü
- 04.05.1986: Bingöl'de misilleme: 2 kişi öldürüldü
- 14.05.1986: Hakkari'de meydana gelen çatışmada iki asker öldü
- 15.05.1986: Adıyaman'da meydana gelen çatışmada bir polis ile iki militan öldü
- 24.05.1986: Siirt'te üç militan öldürüldü
- 25.05.1986: Tunceli'de dört asker öldürüldü
- 29.05.1986: Tunceli'de bir asker öldürüldü
- 17.06.1986: Hakkari'de 6 Kürt militan öldürüldü
- 28.06.1986: Siirt'te misilleme: 6 kişi öldürüldü
Sayı 117-118 (Temmuz-Ağustos 1986) indir-aç
- 15.08.1986: Irak'a yapılan sınır ötesi operasyon (öldürülen 12 askerin intikamı): 328 ölü: 103 asker, 130 militan, 85 köylü
- İHD kuruldu
- 11.598 kişi vatandaşlıktan çıkarıldı
Sayı 119 (Eylül 1986) indir-aç
- 04.09.1986 Bingöl-Kiğı'da devlet yanlısı bir köylü öldürüldü
- 06.09.1986 Tunceli-Mazgirt'te militanlar bir köylüyü öldürdü; Diyarbakır'da militanların köy baskını sırasında da bir köylü öldürüldü
- 16.09.1986 Erzincan-Tercan'da bir astsubay öldürüldü, Siirt-Eruh'ta devlet yanlısı bir kişi öldürüldü
- 19.09.1986 Hakkari'de bir asker öldürüldü
- 22.09.1986 Tunceli'de bir polis memuru öldürüldü
Sayı 120 (Ekim 1986) indir-aç
- 02.10.1986: Hakkari-Şemdinli'de bir subay ile bir asker öldürüldü
- 03.10.1986: Hakkari-Çukurca'da bir korucu öldürüldü
- 03.10.1986: Hakkari-Çukurca'da Kürt militanları bir saldırıda bir kadını öldürüyor
- 12.10.1986: Siirt-Eruh'ta devlet yanlısı üç köylü öldürüldü
- 15.10.1986: Hakkari-Uludere'de devlet yanlısı ir köylü öldürüldü
- 19.10.1986: Mardin'de bir subay öldürüldü
- 21.10.1986: Diyarbakır'da yaşanan bir çatışmada bir asker ile bir militan ölüyor
- 23.10.1986: Siirt-Eruh'ta bir jandarma öldürülüyor
Sayı 121 (Kasım 1986) indir-aç
- İçişleri Bakanı Yıldırım Akbulut Kürt militanlarla yaşanan çatışmalarda 539 kişi öldüğünü, bunlardan 242 militan, 133 polis/asker ve 159 sivil oduğunu açıkladı
- 21.11.1986: Tunceli'de TKP/ML militanları ile meydana gelen bir çatışmada 8 militan ile 1 asker öldü.
- Fikri Sağlar'ın işkence sonucu ölenlerin listesi
Sayı 122 (Aralık 1986) indir-aç
- 03.12.1986: Mardin-Cizre'de üç militan öldürüldü
- 04.12.1986: Tunceli'de 4 TKP/ML militanı (ikisi kadın) öldürüldü
1987 yılında çıkan bültenler
Sayı 123 (Ocak 1987) indir-aç
- 23.01.1987: Bireysel başvuru hakkı tanındı
- TBMM'de sandalye dağılımı
- 19.01.1987: Mardin-Gercüş'te Kürt militanlar bir köye bastı, 3 korucu öldü
- 25.01.1987: Hakkari-Uludere'de PKK militanlar bir köye bastı: 8 ölü
- 26.01.1987: Mardin, Başyurt köyünde Kürt militanlar 10 kişi öldürdü
Sayı 124 (Şubat 1987) indir-aç
Sayı 125 (Mart 1987) indir-aç
- Rabitat
Sayı 126 (Nisan 1987) indir-aç
Sayı 127 (Mayıs 1987) beni ilgili sayfaya götür
- Genel Kurmay tarafından 8 Mart'ta yapılan bir açıklamaya göre 7 yılda Kürt militanlar tarafından 147 güvenlik mensubu öldürülmüş. Ayrıca 250 sivil çatışmalarda hayatını kaybetmiş. Öldürülen militanlar sayısı ise: 216
- 19.03.1987: Hakkari-Beytüşşebap'ta 5, Diyarbakır-Dicle'de 4 militan öldürüldü
- 20.03.1987: Mardin Atlı köyünde üç militan öldürüldü
- 21.03.1987: Balveren'de karakola basan militanlar 10 asker öldürdüklerini iddia ettiler; Şırnak'ta meydana gelen çatışmada iki asker ile bir militan öldü
- 01.04.1987: Tunceli'de TKP-ML militanlar iki devlet yanlısı köylü öldürdülre
- 05.04. 1987: Diyarbakır-Eğil'de üç militan öldürüldü
- 12.04.1987: Hakkari-Uludere'de bir militan öldürüldü
- 13.04.1987: Şırnak Kavuncuk köyünde ARGK militanlar 7 korucu öldürdü
- 13.04.1987 Hakkari-Çukurca'da bir askeri araca düzenlenen saldırıda bir asker öldü
- 17.04.1987 bir çatışmada bir asker ile 2 militan öldü
- 21.04.1987: Bingöl'de 3 ARGK militanı ve Tunceli'de iki TKP/ML militanı öldürüldü
- 27.04.1987 Eruh'ta bir askeri araca düzenlenen saldırıda bir asker öldü
- 28.04.1987: Erzurum-Kandil'de bir askeri depoya düzenlenen saldırıda 7 asker öldü
- 29.04.1987: Hakkari-Şemdinli'de ARGK militanlar iki subay ile 10 asker öldürdü; aynı gün Güleç köyü muhtarı devlet yanlısı tutumu yüzünden öldürüldü (Tunceli)
- CUM 30.04.1987: 3 yılda 149 asker, 222 sivil ve 268 militan hayatını kaybetti
Sayı 128 (Haziran 1987) indir-aç
- 01.05.1987: Mardin-Gercüş'te bir subay mayın patlaması soncu öldü
- 05.05.1987: Tunceli-Pülümür'de devlet yanlısı iki köylü öldürüldü
- 06.05.1987: Tunceli-Geyiksu'da devlet yanlısı bir köylü öldürüldü
- 10.05.1987: Adıyaman-Uzunköy'e devlet yanlısı muhtar öldürüldü
- 19.05.1987: Tunceli-Gümüşgün'de militanları ihbar eden öğretmen öldürüldü
- 21.05.1987: Elazığ-Palu'da meydana gelen çatışmada 5 militan ile 1 polis ölür
- 22.05.1987: Diyarbakır-Yolçatı köyünde militanlar devlet yanlısı öğretmen ile imamı öldürdüler
- 26.05.1987: Adıyaman-Şerefli köyünde 5 militan öldürüldü
- 27.05.1987: Mardin-Midyat Körpas köyünde bir öğretmen öldürüldü
Sayı 129-130 (Temmuz-Ağustos 1987) beni ilgili sayfaya götür
- 19 Temmuz 1987 tarihinde sıkıyönetim son 4 ilde kaldırıldı. Aynı Güneydoğu'da 8 ilde olağanüstü hal ilan edildi: Diyarbakir, Hakkari, Mardin, Siirt, Tunceli, Elazig, Bingöl ve Van. OHAL'de süper vali olarak Hayri Kozakcioglu atandı.
- Gerillala 20 Haziran tarihinde Pınarcık'ta 30, 8 Temmuz'da Mardin'in iki köyünde 31 ve Siirt-Eruh'ta 18 Ağutos'ta 30 köylü öldürdüler
- Şimdiye kadar 542 kişi öldü: 168 asker/polis, 374 köylü ve 285 militan
Sayı 131 (Eylül 1987) beni ilgili sayfaya götür
- Tercüman 24 Eylül 1987'de bir liste yayınladı. Yıl başından bu tarafa 165 kişi öldürülmüş
Tarih | Yer | Ölen | Yaralanan |
---|---|---|---|
21 Ocak | Uludere | 8 | 8 |
23 Ocak | Midyat | 10 | 5 |
22 Şubat | Uludere | 14 | 9 |
14 Mart | Şırnak | 8 | |
28 Nisan | Şemdinli | 13 | |
5 Haziran | Hozat | 4 | 8 |
21 Haziran | Pınarcık | 30 | 3 |
9 Temmuz | Hakkari | 29 | |
19 Ağustos | Eruh | 25 | |
21 Ağustos | Dargeçit | 5 | |
30 Ağustos | Şırnak | 4 | 4 |
3 Eylül | Ömerli | 8 | |
22 Eylül | Şırnak | 11 |
Sayı 132 (Ekim 1987) beni ilgili sayfaya götür
- 29 Kasım 1987 seçimleri
Sayı 133 (Kasım 1987) beni ilgili sayfaya götür
Sayı 134 (Aralık 1987) beni ilgili sayfaya götür
- 04.12.1987: Mardin-Kızıltepe'de askeri lojmanlarında bir asker öldürüldü
- 05.12.1987: Mardin-Derik'te meydana gelen bir çatışmada 7 PKK militanı ile iki asker öldü
Dipnotlar
- ↑ Almanca olarak yazdığım bir sayfada Massenprozesse und Todesstrafen (kitlesel davalar ile idam cezası) benzer rakamlar daha geniş bir zaman için var.