Infodienst'te yaşam hakkı ile ilgili haberler

From B-Ob8ungen
Jump to navigation Jump to search

Sosyal-demokrat milletvekilleri, gazeteci-yazar ve başka kişiler tarafında 1979 yılında Almanya'da kurulan "alternatif türkiye yardımı" (alternative türkeihilfe = ath) Nisan 1981'den sonra "Infodienst" (bilgilendirme servisi) adlı iki haftalık bir bülten çıkarmaya başladı. Bu bültende Hürriyet, Milliyet, Tercüman. Cumhuriyet gibi gazetelerden başka 1984 yılına kadar Köln'de yayınlanan Demokrat Türkiye gibi dergiler ile gene Köln'de Türkçe yayın yapan WDR radyosundan gelen haberler özet olarak Almanca'ya çeviriliyordu. Kuruluş amacına uygun olarak öncelikle ekonomi ve uluslararası ilişkiler ön planda idi, ama insan hakları gittikçe daha önemli bir yer tutuyordu. Bu sayfada Infodienst'in sayılarını indirme olanağı olmakla yaşam hakkı ile ilgili bazı haberlerin ayrıntısı da verilmektedir.

1981

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

Almanya'dan Türkiye'ye giden bir heyetin izlenimleri
Talep edilmiş ve karara bağlanmış idam cezaları hakkında rakamlar
15-31 Mart 1981 arasında vurulan insanlar
Tarih İsim Yer Konum
15 Mart Battal Evsen Pazarcık sol
17 Mart Mehmet Yıldırım İstanbul sol
17 Mart Cemalettin Düvenci İstanbul sol
17 Mart Selahattin Gözütok İstanbul sol
17 Mart Nihat Kuran İstanbul sol
17 Mart Hasan Yıldırım İstanbul subay
18 Mart Besey Anus Pazarcık sol
19 Mart Abdullah Gündoğdu İzmir sol
19 Mart Necati Tel İzmir polis
12 Eylül'den beri 408 kişi vurularak öldürüldü
Cumhuriyet 01.03.1981 ve 18.03.1981: İlhan Erdost ve Hasan Asker Özmen'in ölümler
Milliyet 30.03.1981: Hasan Gazoğlu'nun ölümü

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

12 Eylül'den beri 487 kez idam cezası istenmiş
12 Eylül'den beri 52 kez idam cezası verilmiş

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

2 haftada 447 idam talebi
5 yeni idam cezası
Askeri Yargıtay iki idam cezası onayladı
vurulanlar
Tarih İsim Yer Konum
17 Nisan Hayrettin Yeşil Ağrı polis
19 Nisan Resul Yüksel Elazığ sol
26 Nisan Kenan Aydın Artvin/Şavşat sol
ölü bulunanlar: Ahmet Sakin 22.04.81 Ordu

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

2 haftada 12 kişi idama çarptırılmış
vurulanlar
Tarih İsim Yer Konum
1 Mayıs Mustafa Işık İstanbul sol
3 Mayıs Ramazan Korkmaz İstanbul
3 Mayıs Mehmet Gökçe İstanbul

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

36 yeni idam talebi
1 yeni idam cezası
vurulanlar (Tercüman 17.05.1981 tarihinde bu konuda rakam içeren bir yazı yayınlandı)
Tarih İsim Yer Konum
17 Mayıs Rasim Aydoğan İstanbul
17 Mayıs Serhat Aydın İstanbul
17 Mayıs Halis Özdemir İstanbul
20 Mayıs Mustafa Işık İstanbul sol[1]
20 Mayıs Abdullah Gözalan İstanbul sol
20 Mayıs Nurettin Adıgüzel İstanbul sol
23 Mayıs Haydar Çakmak Elazığ sol
23 Mayıs Ahmet Yavuz Maraş sol
23 Mayıs Şükrü Sever Maraş sol
Kahramanmaraş'ta vurulan üçüncü bir kişinin kimliği tespit edilememiştir.
Cumhuriyet 17.05.1981: Mercedes arabasıyla seyahat etmekte olan 3 kişi dur ihtarına uymadıkları için öldürüldüler. Tabloda ilk üç kişi.
Tercüman 17.05.1981: Son bir ayda gözaltına alınan 4.075 kişi arasında 1.562'si sol, 186'sı sağ ve 436'sı bölücü örgütlere mensup imiş. Ankara'daki Askeri Hizmetler Koordinasyon Başkanlığı'na göre şu anda 26.828 kişi cezaevlerinde olup, 4.681 kişi siyasi suçlardan ötürü tutuklu bulunmaktadır.

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

infaz edilen idam cezaları
Cevdet Karataş 05.06.81 Elazığ sağ
Veysel Güney 11.06.81 Antep sol
vurulanlar (liste ile karşılaştırma)
Tarih İsim Yer Konum
1 Haziran Süleyman Aydemir İstanbul sol
5 Haziran Muharrem Onur İstanbul sol
8 Haziran Durmuş Yılmaz Başkale asker
10 Haziran Tamer Arda İstanbul sol
10 Haziran Atilla Ermutlu İstanbul sol
10 Haziran Doğan Özzümrüt İstanbul sol
10 Haziran Ercan Yurtbilir İstanbul sol
12 Eylül'den beri 447 kişi vurularak öldürülmüştür.
4 Haziran 1981 tarihinde Özalp Önen İstanbul'da ölü bulunmuş.

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

İdam edilenler (fotoğrafları var)
  • Kadir Tandoğan 25.06.1981 İstanbul
  • Ahmet Saner 25.06.1981 İstanbul
İdama çarptırılan
  • Ali Bülent Orkan sağ
  • Mustafa Özenç sol (fotoğrafı var)
12 Eylül'den beri 68 kişi idam çarptırılmış, 8 kişi (6 sol, 2 sağ) idam edilmiştir. 12 Eylül'den beri 1.243 kez idam cezası talep edilmiştir (315'i sağ görüşlü kişiler için)
DİSK davasının iddianamesinden alıntılar var (Almanca'ya yapılan çeviri)
HÜR 15.06.1981 Askeri Hizmetler Koordinasyon Başkanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre 2.958 bölücü örgüt mensubu yakalanmış, 109'u hk. dava açılmış, ve 75 kez idam talep edilmiştir.
MİL 24.06.1981: Artvin ili, Erenler köyünde meydana gelen çatışmada aranan Dev-Yol militanı Beşir Çavuş öldürüldü.
MİL 18.06.1981: Borçka ilinin dağlık bölgesinde meydana gelen çatışmada THKP/C üyesi Arif Turanlı öldürüldü.
HÜR 24.06.1981: Niksar dağlarında 1 terörist yaralı yakalanmış, 3'ü kaçmış

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

Vurulanlar
  • Muharrem Aydın 28.06.1981 Hatay sol
  • Feridun Ayçiçek 21.07.1981 İstanbul
Mamak'ta açlık grevi

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

İdam cezaları
  • Fahrettin Faki 29.07.1981 Ankara
  • İsmail Leven Aksu, Ali Akgün, Hıdır Aslan 30.07.1981 (Dev-Yol, Tarış olayları nedeniyle)
CUM 30.07.1981: Adalet Bakanı Cevdet Menteş'e göre cezaevlerinde 41.061 hükümlü ve 37.688 tutuklu bulunmaktadır. Sivil mahkemeler tarafında idam çarptırılmış 23 kişi hakkında dosya Yargıtay onayından geçtikten sonra Başbakanlık'ta bulunmakta.
Ölü bulunanlar
  • Orhan Gülcan 07.08.81 Haydarpaşa
12 Eylül'den beri 50 kişi ölü bulunmuş
vurulanlar
  • Kenan Budak 25.07.81 İstanbul DİSK (Ter 27.07.1981)
? TER 27.07.1981: Giresun ili, Espiye ilçesinde Dikmen dağlarında saatlerce süren çatışma sonucunda 6 terörist ölü ele geçti. Yaralı olarak yakalanan bir kişi tedavi edilmeden sorguya alındı. Bir saat sonra öldü. 6 teröristin kimliği belirlenmezken, yaralı yakalan kişinin Dev-Yol militanı Mehmet Gümüş olduğu tespiti yapılmış
27.07.1981 tarihinde İstanbul'da Devrimci Sağlık-İş Başkan Yardımcısı Yakup ... işkence sonucu öldü. (Muhtemelen Yakup Göktaş)

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

İdam edilenler
  • Mustafa Özenç 21.08.1981 Adana
  • İsmet Şahin 21.08.1981 İstanbul
MİL 18.08.1981: Elazığ ili, Karakoçan ilçesinde meydana gelen bir çatışmada Baki Kahraman adlı terörist ölü ele geçti, yaralı kaçan terörist Mustafa Okçu saklandığı bir eve yakalandı.
Ölü bulunanlar
  • Mehmet Güvercin 16.08.81 Çubuklu

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

Ölü ele geçenler
  • Zeki Yıldız 24.08.81 Elazığ'da sakladığı eve baskın düzenlendi, teslim olmayıp silahla karşılık verince bir jandarma eri de yaşamını kaybetti.

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

12.09.1980-19.09.1981 arasında 86 kez idam cezası verildi.

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

ölü bulunanlar
  • İbrahim Taner Cerit 17.09.1981 (Devrimci Kurtuluş)
CUM 20.09.1981 ve 24.09.1981: Siyasi davalarda işkence iddiaları

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

12-09.1980 ile 26.10.1981 arasında 2.677 kez idam cezası talep edilmiş (438 kez sağ görüşlü kişiler için)
ölü bulunanlar
  • N. Kocagöbek 25.10.1981 Kütahya (CUM 25.10.81: Nurettin Kocagöbek intihar etmiş)
vurulanlar
  • Alaattin Demirci 22.10.81 Artvin (Dev-Yol) MİL 22.10.81

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

vurulanlar
  • Sedat ... 06.11.1981 Ordu

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

CUM 17.11.1981 İsmail Esen 16.11.1981 Bursa (cezaevinde intihar ettiği söyleniyor)
işkence soncu ölüm
  • Metin Sertbulut Eylül 1981 İzmir
  • Ataman İnce Ekim 1981 İstanbul
12 Eylül 1980'den beri 95 kişi işkence sonucu hayatını kaybetti

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

ölü bulunanlar
  • Emine Atala 07.12.81 Maltepe
vurulanlar
  • Cebrail Dinç 04.12.1981 İstanbul MLSPB
TER 07.121981: 12 Eylül'den beri 43.140 kişi yakalanmış, 29.929'u tutuklanmış. 12 Eylül'den beri 456 siyasi cinayet işlenmiş, Kasım 1981'de 405 olayda 44 kişi öldürülmüş
işkence sonucu ölüm
  • Nurettin ... 20.11.1981 İstanbul (Devrimci Kurtuluş) Erzincan doğumlu

Bu sayıda bulunan bazı haberler şöyle:

ölü bulunanlar
  • A. Göbekli 10.12.81 Aydın (komiser yardımcısı)
vurulanlar
  • Veysel Uyar 07.12.81 Ovacık (Partizan)
  • Erdoğan Tekin 07.12.81 Ovacık (Partizan)
  • Hasan İbrik 10.12.81 İstanbul (gasp olayında vurulmuş)
  • Murat Yüksel 12.12.81 Tunceli

1982

işkence sonucu ölümler: Ataman İnce ile Bahadır Dumanlı
ölü bulunanlar:
14.01.1982 Neşet Ateş Hanak/Kars
14.01.1982 Fevzi Ateş Hanak/Kars
16.01.1982 İsmail Avcı Alanya
18.01.1982 Yavuz Örbük Mersin
18.01.1982 Recep Aktuğ Mersin
ölü bulunanlar:
30.01.1982 İsmail Doğan İstanbul
vurulanlar:
23.01.1982 M. Sayın (bakkal) Bursa
24.01.1982 S. Şık (KDP) Mardin
vurulanlar
14.02.1982 Ekrem Köroğlu Edirne
14.02.1982 Murat Ekerel Edirne Yunanistan sınırına yakın bir yerde "dur" ihtarına uymadıkları için (HÜR 15.02.1982)
ölü bulunanlar
17.02.1982 Ömer Pak İzmit
İbrahim Coşkun, Necati Vardar ve Seyit Konuk İzmir'de idam edildiler
TÖB-DER yöneticisi Abdurrahim Aksoy Samsun'da işkence ile öldürüldü
Sağ görüşlü Fikri Arıkan 17.03.1982 tarihinde idam edildi
03.03.1982 İşçi S. Erdurak İzmir'deki evinde ölü bulundu
vurulanlar
06.03.1982 Celal Şahin İstanbul
23.04.1982 Sabri Altay (adli) Sakarya'da idam edildi
İşkence sonucu ölümler
Vakkas Doğru (50), cesedi 17.03.1982 tarihinde Nizip-Antep yolunda bulundu
Süleyman Şeker (40) devrimcilere yardım yataklık suçlması ile Urfa ili Türkmenören köyünde Şubat ayı sonunda gözaltında alınan SŞ işkence sonucu öldü
İsa ... 5 Mart 1982 tarihinde öldü, Ordu-Ünye ilçesinde Dev-Yol örgütüne yönelik yapılan bir operasyonda gözaltına alınmıştı (zatürre denildi)
Hasan Kılıç, 28.12.1991 tarihinde iki polis memuru 33 ay hapis cezası almış
Hasan Akar (1950 doğumlu), 1980 sonunda Urfa'da gözaltı, Adana'ya götürülmüş, Haziran 1981 İkiz köyündeki evine teslim edilen Hasan Akara kısa süre sonra vefat etmiş
Hasan Dorul, Gölcük TKP davasında Hasan Erdal Kalaycı HD işkenceye dayanamadığı için intihar ettiğini bildirdi
Fehmi Özaslan, Acil/Devrimci Cephe davasında Cengüz Bülbül adlı sanık 19.02.1982 tarihli duruşmada CÖ işkence sonucu öldüğünü bildirmiş
Sağ görüşlü Cengiz Baktemur idam edildi
Nurettin Yedigöl'ün kaybolması
vurulanlar
04.06.1982 isimsiz (Dev-Sol) İstanbul
09.06.1982 Ali Çakır (subay) Urfa
Hasan Kılıç'çn işkence sonucu ölümle ilgili bazı ayrıntılar
TER 21.06.1982 Adnan Kavaklı (adli) idam edildi
Diyarbakır cezaevinde 4 kişi kendini yaktı
Özel sayı: Anayasa taslağı (bazı bölümler tam çevirilmiştir)
Adli suçtan mahkum olan Ali Bülent Orkan ile Veli Acar idam edildiler
19.06.1982 Coşkun Altun İstanbul, 2. şubede intihar ettiği söylendi, polis olan babası işkence sonucu ölüm diyor.
Kayseri'de Eşref Özcan idam edildi (adli)
Alman uyruklu Ines Rumpf Bursa Emniyet Müdürlüğü'nde 4üncü kattan atlamış
İstanbul'da firarda olan Turgay Erbaylı yakalanmamak için intihar etmiş
9 Eylül 1982 tarihinde Urfa ili, Bozova ilçesi, Koçhisar köyüne baskın düzenleyen güvenlik güçleri Adnan Zincirkıran ile iki kardeşi gözaltına aldılar. AZ'nın cesedi sonra Fırat nehrinde bulundu. Kardeşleri ise Urfa'da koma halinde hastaneye götürüldüler
Mardin ve Batman illerinde Gürcan Özcan ile Süleyman Toğcu Ağustos ayında çatışma esnasında öldüler
Ergebnis der Abstimmung zur Verfassung
Nach dem Putsch bis Oktober 1982 wurden 56.486 Personen aus politischen Gründen festgenommen. Seit der Ausrufung des Kriegsrechts wurden 26.399 Personen verurteilt, 18.000 von ihnen zu Haftstrafen bis zu einem Jahr.
Süleyman Aslan, Mustafa Tunç ile Cennet Değirmenci işkence sonucu öldüler

1983

Halil Fevzi Uyguntürk Afyon'da idam edildi, Muzaffer Öner ve Kazım Ergun da idam edildiler.
Balıkesir'de Adem Özkan, Afyon'da Hüseyin Çaylı ve Antalya'da Osman Demir idam edildiler.
Ahmet Mehmet Uluğbay Akşehir'de, Ali Aktaş (26) Adana'da ve uran Bircan Denizli'de idam edildiler (3'ü adli)
Ermeni eylemci Levon Ekmekçiyan idam edildi
Halkın Devrimci Yolu'ndan Ramazan Yukarıgöz, Ömer Yazgan, Erdoğan Yazgan ile Mehmet Kambur İzmit'te idam edildiler.
Sağ eylemci Ahmet Kerse idam edildi
Birlikte cinayet işledikleri için kardeş olan Cavit Karaköse, Rıdvan Karaköse ve Süleyman Kraköse Akşehir'de idam edildiler.
Cinayetten mahkum olan Fayık Güngörmez ile Fatih Laçingil idam edildiler
Mustafa Başaran Edirne'de, Hasan Üye Nazilli'de idam edildiler.
Şener Yiğit Ordu'a, Cafer Altuntaş Isparta'da ve Abdülaziz Kılıç idam edildiler
Mazlum Güder (Dev-Sol) Mart ayında Elazığ'da yakalandıktan sonra cezaevinde işkence neticesinde öldü.
HK taraftarı olan Niyazi Gündoğdu 1 Mart 1983 tarihinde Sivas'ta gözaltına alındı. 2 hafta sonra babasına intihar ettiği bildirildi
Ekim 1982'de gözaltına alınan Mustafa Hayrullahoğlu gizlice Kasımpaşa mezarlığında defnedildiği yeni öğrenildi.
CUM 06.05.1983 İzmir'de hastaneden kaçmaya çalışan Devrimci Savaş mensubu Bahtiyar Birlikbaş öldürüldü.
Buca'da sağ eylemci Halil Esendağ ile Selçuk Duracık idam edildiler
20.10.1982 Talip Yılmaz (MLSPB), Hasdal cezaevinde görevli olan 17 kişi Yılmaz'ın öldürülmesi ile ilgili yargılanıyor
Hüseyin Kutay (35) Altınözü'de dur ihtarına uymadığı gerekçesi ile öldürüldü (HÜR 14.06.1983)
1 Ağustos 1983 tarihinde Suriye'den sınırı geçmeye çalışan kaçakçı Ali Uçar ile Mustafa Dolgun dur ihtarına uymadıkları için öldürüldü.

CUM 16.10.1983 Ordu ili, Fatsa ilçesinde düzenlenen bir operasyonda Dev-Yol örgütüne mensup İlhan Durmuş ile Ekrem Arslan ölü olarak ele geçti.

1984

Mecliste onay bekleyen idam kararları
Diyarbakır cezaevinde yangın. Ölenlerden Necmettin Büyükkayya, Yılmaz Demir, Remzi Aytil, Ahmet Bayık ve İsmet Karak cesetleri ailelerine teslim edildi.
DT 16.03.1984: Sevgi Kılıç Ankara Emniyet Müdürlüğü'ne yaşamını yitirdi.
DT 16.05.1984: Nisan ayında Ünye'de meydana gelen çatışmada Kadir Aksoy kan kaybından ve Harun isimli bir Dev-Yol militanı öldü
06.06.1984 Ramazan Haspolat Sağmalcılar Cezaevinde (mahkumlar arasında kavga)
09.06.1984 M. Sali Sağıt Denizli (Dev-Yol militanı operasyon esnasında öldü)
10.06.1984 Ali Gümüş, Ayhan Gökvelioğlu Tokat (Dev-Yol militanı operasyon esnasında öldü)
HÜR 28.06.1984 İdam cezasında çarptırılmış Dev-Sol militanı Halil Tunç ölüm orucu sonucu vefat etti
CUM 03.07.1984 Kilis ilçesi Hisar köyü yakınlarında sınırı geçmeyi çalışan Hüseyin Dedeoğlu (23) dur ihtarına uymadığı için vuruldu
Eruh ve Şemdinli baskınları hakkında WDR IV, CUM ve HÜR haberleri
Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in "asmayıp besleyelim mi?" sözlerinden sonra iki idam kararı mecliste onaylandı
İlyas Has idam edildi
TBMM'de 28 idam kararı onay bekliyor
Hıdır Aslan idam edildi
08.11.1984: Siirt ili, Eruh ilçesine yakın bir köye baskın düzenleyen PKK militanları 4 çocuk ile 5 kadın öldürmüşler

1985

TER 18.12.1984 1 Ocak ile 14 Aralık 1984 tarihleri arasında 4.758 militan yakalandı. Olaylar esansında 83 kişi yaşamlarını yitirdi.
CUM 17.04.1985 DHB sanığı Adil Can açır hasta olarak Haydarpaşa Askeri Hastanesi'ne götürüldüğü için 15.04.1985 tarihinde öldü
CUM 30.04.1985 Cinayet zanlısı Ercüment İnegöl polisten kaçarken dur ihtarına uymadığı için öldürüldü. (İstanbul?)
MIL 26.05.1985 9 ayda 38 güvenlik görevlisi ve 50 sivil öldürüldü. 65 militan ölü ele geçti.
CUM 16.07.1985 30 Haziran 1985 tarihinde sivil polis memurları tarafından yapılan kimlik kontrolü sırasında Kemal Atman (17) kaçmaya çalışınca Hamza Güneş isimli polis memuru tarafından öldürüldü
isim verilmeden ölümle sonuçlanan birkaç çatışma haberi
CUM 10.09.1985 Ankara'da plakasız traktör süren Ahmet Büyükorhan (19) polis memur Faruk Canlıer tarafından vuruldu

Dipnotlar

  1. Daha önceki sayıda 1 Mayıs 1981 tarihin aynı isimli bir şahıs vurulduğu belirtilmiştir